Dieta ketogenna to dieta o wysokiej zawartości tłuszczu, niskiej zawartości węglowodanów i kontrolowanej zawartości białka, stosowana od lat dwudziestych XX wieku w leczeniu padaczki. Poniżej dowiesz się na czym polega dieta ketogenna i w jaki sposób może przyczynić się do poprawy kontroli napadów u niektórych dzieci i osób dorosłych.

Dieta ketogenna sprawdza się w leczeniu padaczki u 20-30% dzieci, u których napady nie ustępują pomimo przyjmowania dwóch lub więcej leków przeciwpadaczkowych. Dieta przynosi również dobre efekty u osób dorosłych, które nie reagują na leki. Podejmowane są także próby jej stosowania w leczeniu innych zaburzeń neurologicznych (patrz poniżej).

U osób z zaburzeniami metabolizmu w postaci niedoboru transportera glukozy typu 1 (Glut-1) oraz niedoboru dehydrogenazy pirogronianowej (PDHD), dieta ketogenna stosowana jest jako postępowanie lecznicze pierwszego wyboru i zalecane jest jej długoterminowe stosowanie.

Dieta ketogenna nie jest skuteczna we wszystkich przypadkach, jednak u 50-60% dzieci stosujących dietę ketogenną pod nadzorem specjalisty obserwuje się zmniejszenie liczby napadów o co najmniej 50%, a u 15% pacjentów, u których przynosi ona pozytywne efekty, napady całkowicie ustępują. Inne zgłaszane korzyści wynikające z przestrzegania diety ketogennej to zmniejszenie liczby i dawek przyjmowanych leków, co przekłada się na ograniczenie działań niepożądanych leków przeciwpadaczkowych i poprawę funkcji poznawczych. Aby możliwa była ocena skuteczności diety ketogennej, pacjent powinien wspólnie z dietetykiem i zespołem specjalistów ustalić indywidualne cele, które chce osiągnąć dzięki postępowaniu dietetycznemu.

Dokładny mechanizm, który decyduje o skuteczności diety ketogennej w leczeniu padaczki lekoopornej nie jest do końca znany. Celem jej stosowania jest doprowadzenie do zmiany funkcjonowania organizmu w taki sposób, by jako główne źródło energii wykorzystywał tłuszcze, a nie węglowodany. Nasz organizm rozkłada (metabolizuje) spożywane przez nas węglowodany, aby otrzymać glukozę, która pełni funkcję paliwa dla mózgu i innych komórek ciała. Natomiast podczas metabolizowania tłuszczów powstają ciała ketonowe, które mogą być wykorzystywane jako główne źródło energii zamiast glukozy.

W początkowym okresie stosowania diety najprawdopodobniej będziesz musiał nadal przyjmować zażywane dotychczas leki. Jeśli jednak dieta okaże się skuteczna w leczeniu padaczki, zespół specjalistów może zmienić dawkowanie przyjmowanych przez ciebie leków i zalecić ich stopniowe odstawienie.

Wysokotłuszczowa dieta

Bardzo ważne jest spożywanie wystarczającej ilości pokarmów bogatych w tłuszcze, aby organizm mógł wykorzystać je jako energię w drodze produkcji odpowiedniej ilości ketonów. Większość Twojego zapotrzebowania na energię będzie pochodzić z tłuszczów, np. oliwa z oliwek, olej słonecznikowy, olej kokosowy, masło, margaryna, majonez, serek śmietankowy, śmietanka, również z proa także wysokotłuszczowych dostępnych na receptę.

Niska zawartość węglowodanów (węglowodany)

Dieta ketogenna polega na spożywaniu jedynie bardzo małych ilości pokarmów zawierających węglowodany (cukry i skrobie), np.: czekolada, słodycze, chipsy, mleko, jogurt, chleb, ziemniaki, makaron, owoce itp. Dzięki temu glukoza nie jest wykorzystywana jako źródło energii, a organizm wykorzystuje tłuszcz do produkcji ketonów jako energii.

Umiarkowane spożycie białka

Białko jest ważne dla wzrostu i naprawy tkanek organizmu, dlatego dietetyk zadba o to, aby codziennie dostarczać wystarczającą ilość dobrej jakości pokarmów na bazie białka, np. czerwone mięso, kurczak, ryby, jajka i ser.

Dieta ketogenna jest dostosowywana do indywidualnych potrzeb pacjenta. Ułożenie diety, która odpowiada potrzebom pacjenta i zapewnia optymalne stężenie ciał ketonowych pozwalające na zmniejszenie nasilenia napadów padaczkowych wymaga spersonalizowanego podejścia. Jeżeli po trwającym 3 miesiące okresie próbnym widoczne są efekty stosowania diety ketogennej, osoby cierpiące na lekooporną padaczkę zwykle stosują ją przez okres 2 lat, po czym może być zalecany powrót do normalnego żywienia. Jednak w razie konieczności dietę można stosować przez dłuższy czas.

Jest niezwykle ważne, by dietę ketogenną stosować pod nadzorem lekarza i dietetyka. Aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje na temat diety ketogennej, należy skonsultować się z zespołem specjalistów.